Ovaj kraj privukao je paznju naucnika jos sredinom XIX vijeka. Proucavali su ga i opisivali Amie Boue, Josif Pancic, D. Batinic, P.Rovinjski, dr.O.Bauman, a posebno Jovan Cvijic ciji preci poticu iz ovih krajeva.
U okviru programa «Covek i biosfera» M&B, rijeka Tara je, odlukom UNESKO-a, 1977. godine upisana u ekoloski rezervat svjetske biosfere cime je zasticena medjunarodnom konvencijom. UNESKO je 1980. godine dio Nacionalnog parka Durmitor (dvije hiljade hektara) proglasio za svjetsko prirodno dobro i uvrstio u svoj registar Svjetske bastine kulturnih i prirodnih vrijednosti. Uvazavajuci prirodne ljepote ovog kraja, Skupstina Republike Crne Gore upravo je na Zabljaku 20.septembra 1991.godine donijela Deklaraciju o Crnoj Gori kao ekoloskoj drzavi.
Durmitor je jedna od najvisih planina Dinarida. Ime mu potice od keltske rijeci koja ukazuje da je to div koji spava i da su tu dobri i zli bogovi koje nije uputno ljutiti. Na relativno malom prostoru, pod uticajem tektonskih sila i erozijom, stvoreni su vrhovi raznih pa i atraktivnih oblika, a izmedju njih su lednicki cirkovi – dolovi od kojih neki i ljeti pod snijegom. Preko dvadeset vrhova visi su od 2.200 metara a najvisi medju njima Bobotov kuk (2.523 metara) ili Cirova pecina, Nebeska soha, kako ga narod zove, inspirisao je Vuka Karadzica da za Durmitor kaze (Citat Vuka Karadzica) «Gdje koji pripovijedaju za Durmitor da je nebeska soha, tj. Da je tako visok na nebo drzi».
Ispred Zabljaka se pruza prostrana Jezerska visoravan. Na durmitoru ima 18 jezera. Najvece je Crno jezero, koje se nalazi jugozapadno od Zabljaka na udaljenosti od tri kilometra. Do njega se stize asfaltnim putem kroz divnu cetinarsku sumu. Sastoji se od dva jezera, Velikog i Malog jezera, koji cine jedinstvenu hidrografsku cjelinu. Prosjecna povrsina Crnog jezera iznosi 0,55 km2, nadmorska visina 1413m, a najveca dubina 50,3 metra. Crno jezero spada u glecerska jezera. Iz Crnog jezera voda otice u dvije rijeke – u Pivu i Taru, a taj prirodni fenomen zove se bifurkacija.
Pored Crnog jezera, veca jezera na Durmitoru su: Zmijsko, malo, Vrazje, Riblje, Poscensko, Modro, Valovito, Veliko skrcko, Malo skrcko i dr.
O reljefu Durmitora, a posebno o postanku i ljepoti njegovih jezera, Stevan Stankovic kaze: « Istrazivaci Durmitora davno su utvrdili da je to jedna od najprostranijih i najvisih planina Balkanskog poluostrva. Kao takva za vrijeme ledenog doba bila je zahvacena intezivnom glacijacijom. Lednici su svojom erozijom i akumulativnim radom, ostavili brojne tragove u reljefu planine, narocito u njenim najvisim djelovima. Samo lednici, kojih je bilo puno i koji su dugo trajali, mogli su toliko i tako da oblikuju Durmitor, da on danas neobicnoscu pejzaza predstavlja neponovljivu cjelinu, ljepoticu među nasim planinama.
Zahvaljujuci lednicima, na Durmitoru su formirani manji i veci jezerski baseni. U mnogima od njih i danas postoje slikovite gorske oci, jezera u cijim se vodama kao u najljepsim ogledalima oslikavaju i umnozavaju okolni vrhovi. Jezera su jedan od sinonima ove visoke planine, motiv za prepoznavanje, inspiracija za umjetnike, objekat za naucna istrazivanja, mjesto okupljanja ribolovaca i carobna ishodista legendi i bajki.»
Iako je ovo planinsko podrucje, ipak su na njemu ljudi dosta davno zivjeli. Poznato je da ga je u dalekoj proslosti naseljavalo ilirsko pleme Autorijati, koje su u IV bijeku p.n.e sa ovog prostora potisnuli Kelti. Od II bijeka p.n.e do pocetka nase ere tu dolaze Rimljani. U VII vijeku naseljavaju ga Sloveni. U vrijeme stvaranja prvih slovenskih drzava, ovo podrucje je bilo u sastavu Raske, zatim Zete, a krajem XII vijeka ponovo u sastavu Raske. Turci su ga osvojili 1465. godine i njime , uprkos cestim otporima i bunama hrabrih Durmitoraca, vladali do Berlinskog kongresa 1878. godine, kada je uslo u sastav Crne Gore.Među bitkama koje su vodili Durmitorci protiv Turaka posebno je znacajna ona na Sarancima 1862. godine. U cast te pobjede podignute su dvije crkve- jedna u Zabljaku a druga u selu Krs. Na siorem platou Durmitora postoje i manastiri: Pivski manastir, Bijela, Podmalinsko i Dobrilovina. U Jezerima ima tragova zivota Rimljana. Iz srednjeg vijeka su sacuvani brojni stecci, ostaci utvrđenja, srednjevjekovnih crkava i dr. Najpoznatija srednjevjekovna utvrđenja su bila Pirlitor , iznad kanjona Tare i Soko, iznad Scepan polja.
Naspram Durmitora se nalazi brdo Pirlitor, na kome su ostaci istoimenog srednjevjekovnog grada. Po legendi, u tom gradu je stolovao durmitorski vojvoda Momcilo.
Нема коментара:
Постави коментар